Στην καρδιά της Νεμέας, στο κορυφαίο αμπελοτόπι Κούτσι, η Γαία Οινοποιητική συνεχίζει να προσεγγίζει το αγιωργίτικο —και την οινοποίηση συνολικά— με έναν συνδυασμό επιστημονικής ακρίβειας και σεβασμού στο τερουάρ. Έκφραση της φιλοσοφίας αυτής αποτελεί το Optimus, ένα κρασί με όνομα εμπνευσμένο από το «βέλτιστο», όπως φανερώνει στην ετικέτα του η μαθηματική ακολουθία Φιμπονάτσι (0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21 κ.ο.κ.)· μια σταδιακή, σχεδόν «γεωμετρική» εξέλιξη, που παραπέμπει στην ωρίμαση και τη βελτιούμενη παλαίωση του κρασιού.

Η νέα εσοδεία Optimus 2022, μόλις η δεύτερη που κυκλοφορεί, βασίζεται ξανά στο αγιωργίτικο από το Κούτσι (70%), μαζί με 30% βερτζαμί, για μεγαλύτερη φαινολική ένταση και αρωματική ενέργεια. Το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί που εκπέμπει τη δύναμη της νεότητας, προδιαγράφοντας μια εντυπωσιακή διαδρομή παλαίωσης.

Δίπλα του, η κλασική και σταθερά κορυφαία Νεμέα Κτήμα Γαία επιστρέφει στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 με τρεις εσοδείες, προσφέροντας μια σπάνια δυνατότητα να φανεί η πορεία στο χρόνο ενός από τα πιο εμβληματικά Αγιωργίτικα της χώρας: 2021, μια εξαιρετική για τη Νεμέα χρονιά, με τανικά και πυκνά κρασιά μακράς παλαίωσης, 2013, με εξίσου καλά και αρωματικά κρασιά, με άψογο φαινολικό προφίλ και γεμάτο στόμα και 2012, μια δύσκολη χρονιά για τη Νεμέα, αλλά λιγότερο για το Κούτσι· μια επιλογή τής οινοποιίας να παρουσιάζει την αλήθεια τής παλαίωσης όχι μόνο σε εξαιρετικές εσοδείες.

Η τετράδα αυτή στα ΜΚΚ 2025 λειτουργεί σαν μια μικρή μελέτη της εν λόγω οινοποιίας πάνω στη σύγχρονη ελληνική οινοποίηση: από την αναζήτηση του «βέλτιστου» έως τη μαγεία που οδηγεί η υπομονετική παλαίωση.

Ο Γουστάβος Κλάους ίδρυσε το 1861 την ιστορική οινοποιία τής Αχαΐας Achaia Clauss, δημιουργώντας μια παράδοση που διαρκεί πάνω από ενάμιση αιώνα και αποτελεί τον θεμέλιο λίθο τής σύγχρονης οινικής ιστορίας της Ελλάδας. Ανάμεσα στους σημαντικότερους σταθμούς της πορείας του οινοποιείου ξεχωρίζουν η δημιουργία της πρώτης γλυκιάς Μαυροδάφνης (1873), καθώς και βραβευμένων ξηρών Μαυροδαφνών και του θρυλικού ξηρού Δεμέστιχα (1899), ενός κρασιού που καθόρισε τη «λόγια» οινοποίηση στη χώρα.
Από το 1919 η οινοποιία περνά σε ελληνικά χέρια και συνεχίζει να εξελίσσεται, διατηρώντας αναλλοίωτη την κληρονομιά της και κρύβοντας ακόμη «διαμάντια» στα ιστορικά της κελάρια.

Σήμερα, μέσα από το House of Clauss —την ενιαία ομπρέλα που φέρνει μαζί την ιστορία, την τεχνική και το όραμα των οινοποιείων τού ομίλου— τα χειροποίητα κρασιά Castro Clauss, εκφράζουν με σύγχρονο τρόπο την κορωνίδα της οινοποιητικής φιλοσοφίας τής οινοποιίας. Τα κρασιά αυτά προέρχονται από ιδιόκτητους αμπελώνες και παράγονται με πλήρη απουσία ηλεκτρικού ρεύματος, σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο του 19^ου αιώνα. Μια διαδικασία που τιμά απόλυτα την κληρονομιά του ιδρυτή και αναδεικνύει την αυθεντικότητα κάθε εσοδείας.

Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 παρουσιάζονται για 4^η χρονιά, φέτος με τρεις premium ετικέτες από δύο εξαιρετικές για την περιοχή εσοδείες:

Castro Clauss CS84 2021, από 100% καμπερνέ σοβινιόν, με πυκνότητα, δομή και ένταση που αναδεικνύουν τη δύναμη της ποικιλίας και το μοναδικό τερουάρ της Αχαΐας.
Castro Clauss SYR 2021 από 100% σιρά, με πλούσιο φρούτο, μπαχαρικά και κομψότητα που αντιπροσωπεύει την τυπικότητα των αμπελώνων τής περιοχής.

Castro Clauss MTR 2020 από 100% μαυροδάφνη, μια ξηρή ερμηνεία που αναδεικνύει τη δυναμική της ποικιλίας και το πολλά υποσχόμενο μέλλον της.

Τα κρασιά Castro Clauss, ως μέρος της οινικής ταυτότητας του House of Clauss, συνεχίζουν να τιμούν την παράδοση του ιδρυτή, αναδεικνύοντας παράλληλα το σύγχρονο οινικό δυναμικό της Αχαΐας.

www.facebook.com/castroclauss

Ένα από τα πιο παλαιωμένα κρασιά στην έκθεση Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 είναι το Amethystos Cava 2000, από καμπερνέ σοβινιόν  και το ξερικό αμπελοτόπι Χαλίκια της Αδριανής. Με 25 χρόνια ζωής, αναδεικνύει εντυπωσιακά το δυναμικό παλαίωσης του αμπελώνα της Δράμας και επιβεβαιώνει την αριστοτεχνική οινοποίηση του κτήματος. Τα Estates Costa Lazaridi βρίσκονται πλέον σε μια νέα δημιουργική εποχή, με αλλαγές στις οποίες ηγούνται οι Γεράσιμος και Γιώργος Λαζαρίδης. Μια εποχή που ενώνει αρμονικά τα οινοποιεία της Δράμας και του Καπανδριτίου Αττικής.  

 O ιδιόκτητος αμπελώνας του κτήματος είναι 3.000 στρέμματα και είναι φυτεμένος με ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες. Στη Δράμα, οι αμπελώνες εκτείνονται σε τέσσερις ζώνες: Αδριανή, Καταφύτο, Πλατανιά και Καλή Βρύση. Στον αμπελώνα της Καλής Βρύσης βρίσκεται το καμπερνέ φραν, με κλήματα μεγάλης ηλικίας και ισορροπημένες στρεμματικές αποδόσεις. Ο αμπελώνας αυτός αποτελεί την πρώτη ύλη για το εμβληματικό Amethystos Cava, ένα από τα λίγα αμιγώς καμπερνέ φραν της Ελλάδας. Στα ΜΚΚ 2025 παρουσιάζεται και το Amethystos Cava 2021, φρέσκο και εκφραστικό, από μια εξαιρετική χρονιά για τη Δράμα. Από την ίδια περιοχή προέρχεται και το Château Julia Agiorgitiko 2023, από 100% αγιωργίτικο, με φρεσκάδα, φρούτο και αρωματική ένταση. Το κρασί αυτό είναι απόδειξη ότι η ποικιλία μπορεί να δώσει  εξαιρετικής  ποιότητας κρασιά και εκτός Νεμέας. 

 Το οινοποιείο στην Αττική, στο κτήμα Οινότρια Γη, συμμετέχει στα ΜΚΚ 2025 με δύο κρασιά από ξερικούς αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας στις όχθες της λίμνης Μαραθώνα. Το Oenotria Land Syrah – Agiorgitiko 2021, μοντέρνο, πλούσιο σε φρούτο και μπαχαρικά, και το Oenotria Land Cabernet Sauvignon – Agiorgitiko 2009, που αναδεικνύει το δυναμικό παλαίωσης της περιοχής. Το Oenotria Land Syrah – Agiorgitiko απέσπασε δύο πολύ σημαντικές διακρίσεις: Χρυσό μετάλλιο στο Concours Mondial de Bruxelles και τη διάκριση Greece Revelation, που καταδεικνύουν πως ο αττικός αμπελώνας μπορεί να βγάλει  σπουδαία κρασιά.

www.domaine-lazaridi.gr

Αδιαμφισβήτητα ένα από τα καλύτερα ελληνικά σιρά, το Collection Syrah παραμένει το κορυφαίο κρασί του Κτήματος Αβαντίς. Ένα κρασί με πολυάριθμες διακρίσεις, ανάμεσά τους το Διπλό Χρυσό Μετάλλιο σε έναν από τους πιο απαιτητικούς διεθνείς διαγωνισμούς οίνου στον κόσμο, το Concours Mondial de Bruxelles. Διόλου τυχαίο, καθώς ο οινοποιός Απόστολος Μούντριχας έχει επενδύσει τα μάλα στην ποικιλία σιρά, πραγματοποιώντας μακροχρόνια έρευνα για την καλύτερη αξιοποίησή της στην Εύβοια και επιλέγοντας τον καλύτερο κλώνο για το κορυφαίο αμπελοτόπι του κτήματος, γιατί «κάθε μεγάλο κρασί είναι ορισμός του τερουάρ», όπως λέει χαρακτηριστικά. Φέτος, στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά, το Collection Syrah παρουσιάζεται σε τρεις εσοδείες: 2023, μια εξαιρετική, πραγματικά, χρονιά για το τρίτο σε έκταση νησί της Μεσογείου, 2019, μια σπουδαία εσοδεία για το δεύτερο σε έκταση νησί της Ελλάδας και 2018, μια πολύ καλή χρονιά για το δεύτερο και σε πληθυσμό νησί της Ελλάδας, δηλαδή την Εύβοια. Το κρασί Άγιος Χρόνος 2015, με 92% σιρά και 8% βιονιέ, είναι εμπνευσμένο από τη γαλλική Ονομασία Προέλευσης Côte-Rôtie, που βάζει λίγο… βιονιέ στο κρασί της (από σιρά). Η εσοδεία 2015 ήταν αρκετά καλή για την Εύβοια και έδωσε ερυθρά κρασιά με καλή φαινολική ωρίμαση, ικανά για σημαντική παλαίωση. Το όνομα του κρασιού αναφέρεται στον χρόνο, τόσο ως παράγοντας εξέλιξης ενός μεγάλου κρασιού, όσο και στην ιδιότητά του να διδάσκει. Αξίζει να σημειωθεί πως στο διαγωνισμό τού Decanter Asia Wine Awards 2019, το κρασί έλαβε τη διάκριση BEST IN SHOW, με 97 βαθμούς στους 100.

www.avantiswines.gr

Το Κτήμα Άλφα, γεννήθηκε από το όραμα του οινοποιού Άγγελου Ιατρίδη και του αμπελουργού Μάκη Μαυρίδη, δύο πρωτοπόρων που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ταυτότητα της πιο δροσερής αμπελουργικής ζώνης της Ελλάδας, το Αμύνταιο. Σήμερα, η σκυτάλη περνά στη νέα γενιά —στην Εμορφίλη και την Κωνσταντίνα Μαυρίδου και στην Αγγελική και τον Νικόλα Ιατρίδη— σηματοδοτώντας την επόμενη ημέρα και μια νέα εποχή για το οινοποιείο.

Ο αμπελώνας του κτήματος, ένας από τους πλέον άρτια σχεδιασμένους και δομημένους στη χώρα, καλλιεργείται με αδιάκοπη προσήλωση στη λεπτομέρεια, ώστε να αποδίδει την κορυφαία δυνατή πρώτη ύλη και τη γνήσια έκφραση του σπουδαίου οικοσυστήματος του Αμυνταίου. Με πυλώνες την αμπελουργία ακριβείας, την άριστη οινοποίηση και την αδιαπραγμάτευτη ποιότητα, το Κτήμα Άλφα παρουσιάζει στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 τις ναυαρχίδες του:

Alpha One, σε δύο εκδοχές τής κορυφαίας ετικέτας, την εσοδεία 2019, σε χαρμάνι (βλ. δεξιά σελίδα), και την εσοδεία 2012, από 100% σιρά, που αποδεικνύουν πως τα «estate-driven» κρασιά με ακρίβεια, ενέργεια και δομή είναι σχεδιασμένα για μοναδική εξέλιξη μέσα στο χρόνο.

Alpha Estate SMX, το κλασικό χαρμάνι Syrah–Merlot–Xinomavro παρουσιάζεται στις εσοδείες 2022, 2017 και 2013: τρεις κορυφαίες xρονιές που αναδεικνύουν διαδοχικά το αρωματικό βάθος και το δυναμικό παλαίωσης που έχει αυτό το μοναδικό χαρμάνι.

Xinomavro Réserve Vieilles Vignes Single Block “Barba Yannis” της οικογένειας Ecosystem, από τον ομώνυμο αμπελώνα ηλικίας άνω των 100 ετών, σε εσοδείες 2022 και 2016, αποτελεί ζωντανή απόδειξη ότι τα παλαιά κλήματα δεν είναι απλώς αμπελοοινικός  πλούτος, αλλά πολιτιστική κληρονομιά: ένας δεσμός ανάμεσα στη μνήμη και το μέλλον. Κληρονομιά που διατηρείται χάρη στο όραμα εκείνων που αναγνωρίζουν και τιμούν τις ιστορίες του τόπου μας. 

alpha-estate.com

Εκτός από Μαντινεία και Σαντορίνη, ο οινοποιός Γιάννης Τσέλεπος δραστηριοποιήθηκε πρόσφατα και στη Νάουσα, όπου αγόρασε αμπέλια και φέτος οινοποίησε για πρώτη φορά, ενώ ήδη σχεδιάζει το εκεί οινοποιείο του. Έτσι, είναι ο μόνος οινοποιός του μεγέθους του με παρουσία στις τέσσερις κορυφαίες ελληνικές ζώνες ονομασίας προέλευσης: Μαντινεία, Σαντορίνη, Νάουσα και Νεμέα, απ’ όπου κατάγονται οι ισάριθμες κορυφαίες ελληνικές (τοπο)ποικιλίες αμπέλου: μοσχοφίλερο, ασύρτικο, ξινόμαυρο και αγιωργίτικο, αντίστοιχα. Στη Νεμέα, ο οινοποιός κατέχει εδώ και χρόνια το Κτήμα Δρυόπη, στο Κούτσι.

Εκεί, πριν περίπου οκτώ χρόνια, θεμελίωσε την ετικέτα Cava Driopi, ένα κρασί από δύο ποικιλίες, που παράγεται μόνο σε εξαιρετικές χρονιές και ως «cava» απαιτεί τουλάχιστον δίχρονη ωρίμανση σε βαρέλι και άλλη τόση στη φιάλη. Το χαρμάνι αποτελείται από 70% αγιωργίτικο Νεμέας και 30% καμπερνέ σοβινιόν Τεγέας. Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025, το Cava Driopi παρουσιάζεται σε δύο εσοδείες: 2019, μια εξαιρετική εσοδεία για τη Νεμέα και εσοδεία αναφοράς για τη Μαντινεία (Τεγέα), με κρασιά με απολαυστικά φρουτώδη αρώματα, στιβαρή φαινολική δομή και ψηλή οξύτητα, προορισμένα για βαθιά, όχι απλώς μακρά, παλαίωση, και 2017, επίσης εξαιρετική εσοδεία για Νεμέα και Μαντινεία, με όλα τα συστατικά των κρασιών σε αρμονία και ένταση, κατάλληλα για μακρά παλαίωση.

Το ΠΟΠ Νεμέα κρασί του Κτήματος, Κτήμα Δρυόπη Reserve, παρουσιάζεται, επίσης, από δύο εσοδείες: 2022, μια πολύ καλή χρονιά για σταφύλια από ημιορεινούς αμπελώνες της Νεμέας, όπως αυτά από το Κούτσι, που έδωσε κρασιά με έντονα αρώματα, καλές φαινόλες και ισορροπημένη οξύτητα, ικανά για σημαντική παλαίωση, και 2018, μια πιο απαιτητική εσοδεία, από αυτές που ξεχωρίζουν τους πραγματικά καλούς οινοποιούς.

tselepos.gr/κτήμα-δρυόπη

Μια συναρπαστική «σπουδή» στο ξινόμαυρο προσφέρει στα ΜΚΚ 2025 το Κτήμα Κυρ-Γιάννη, αναδεικνύοντας την ιστορία, την αφοσίωση και τη συστηματική επένδυσή του στον συνεχή πειραματισμό και την εμβάθυνση στην κορυφαία ποικιλία. Η εμβληματική Ράμνιστα, σε φιάλη magnum, στην εξαιρετική εσοδεία του 2019 που δημιουργείται από το blend μικροοινοποιήσεων από τα καλύτερα αμπελοτόπια ανά χρονιά του κτήματος στο Γιαννακοχώρι Νάουσας, πλαισιώνεται από τα 3 «Crus της – Cyclamina, Limni και Siniaki, 3 από τα αμπελοτόπια της Ράμνιστας στην εσοδεία του 2013. Ένα μοναδικό ταξίδι από το terroir στο micro-terroir ξινόμαυρο που αποδεικνύει και την ιδιαίτερη δυναμική παλαίωσής του. Το κορυφαίο αμπελοτόπι ξινόμαυρου με τον αριθμό 5 του κτήματος στη Νάουσα, με την μαεστρική προσθήκη σιρά σε ποσοστό 13%, δημιουργεί την ετικέτα-ορόσημο Διάπορος. Τη δοκιμάζουμε στη σοδειά του 2017, μια από τις καλύτερες χρονιές της Νάουσας της τελευταίας τουλάχιστον 15ετίας, από φιάλη magnum. Ένα κρασί που άνοιξε μια νέα διάσταση στις δυνατότητες του ξινόμαυρου και στα μεγάλα κόκκινα κρασιά της ελληνικής οινοποιίας. Τέλος, η Μπλε Αλεπού 2020 τιμά και αυτή τα φετινά ΜΚΚ, με φιάλη magnum, ξεχωρίζοντας με ένα χαρμάνι από 6 πειραματικές φυτεύσεις του κτήματος Κυρ-Γιάννη: σιρά, καμπερνέ σοβινιόν, καμπερνέ φραν, μαλμπέκ, μερλό και πετί βερντό οδηγούν σε ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και πολυδιάστατο κρασί, χαρακτηριστικό δείγμα της φιλοσοφίας Κυρ-Γιάννη να κτίζει την παράδοση μέσα από την καινοτομία, με βαθιά γνώση και αεικίνητο πνεύμα για νέες ανακαλύψεις.

kiryianni.gr/el

Στον ορεινό όγκο των Καλαβρύτων και σε υψόμετρο 900 μέτρων είναι «κρυμμένο» ένα από τα ομορφότερα και πιο ενδιαφέροντα οινοποιεία της χώρας, το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο. Εδώ, στο φαράγγι του Βουραϊκού, οι αμπελώνες ευεργετούνται από συνεχή ρεύματα ανέμων μεταξύ βουνού και θάλασσας που περιορίζουν στο ελάχιστο τις ακραίες θερμοκρασίες.  Αμπελουργικά, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: απουσία ασθενειών, ψηλή φυσική οξύτητα και αργή, αλλά πλήρης, τεχνολογική και φαινολική ωρίμαση. Με άλλα λόγια ένας τέλειος καρπός, που αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο από τον οινολόγο του κτήματος, Στέλιο Τσίρη, χάρη στη χρήση ιθαγενών ζυμομυκήτων.

Κορυφαίο κρασί του κτήματος είναι το Mega Spileo Estate Wild Ferment, με πρωταγωνίστρια τη μαυροδάφνη (41%) και συμπρωταγωνιστές το μπορντολέζικο τρίο καμπερνέ σοβινιόν (27%), μερλό (20%) και καμπερνέ φραν (12%). Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 το κρασί παρουσιάζεται από την εσοδεία 2018, μια χρονιά με εξαιρετικές συνθήκες κατά τον τρύγο, όπου λόγω μεγάλου υψομέτρου, οι μυκητιάσεις και άλλες ασθένειες που ταλάνισαν την περιοχή δεν επηρέασαν τον αμπελώνα του κρασιού αυτού.

Στο πλευρό του βρίσκονται δύο εσοδείες τού Iconic Wine: Vertzami 2021 και 2020, αμφότερες πολύ καλές, καθώς και το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο Ερυθρό 2006, όπου διαφαίνονται οι δυνατότητες παλαίωσης του εμβληματικού για την περιοχή αυτού κρασιού: σχεδόν δύο δεκαετίες, από μια εσοδεία που ευνόησε επιλεκτικά συγκεκριμένες ποικιλίες αμπέλου, ανάμεσά τους και αυτές του χαρμανιού του.

Άλλωστε, όλες οι εσοδείες αντιμετωπίζονται από το κτήμα αυτό κατά περίπτωση, τόσο όσον αφορά την καλλιέργεια, όσο και την οινοποίηση, ώστε κάθε χρονιά να αναδεικνύει το δικό της αποτύπωμα, κάτι ιδιαίτερα εμφανές στην γκάμα που παρουσιάζεται φέτος στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025.

megaspileo.gr

Αθόρυβα αλλά σταθερά, χωρίς φανφάρες και με την ηρεμία εκείνου που ξέρει τι κάνει και, κυρίως, τι θέλει, το Κτήμα Μουσών συνεχίζει την ανοδική πορεία του, μια πορεία που στηρίζεται στη συνέπεια, την υπομονή και τη φιλοσοφία της οικογένειας Ζαχαρία. Με ιστορία που ξεκινά ήδη από το 1946 και, με πυλώνα τη σπάνια ποικιλία μούχταρο, το κτήμα επανέρχεται, φέτος, στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά, ώριμο και ουσιαστικό, παρουσιάζοντας και αποκαλύπτοντας, πραγματικά, την εν λόγω ποικιλία.

Στην κορυφή της συμμετοχής βρίσκεται ξανά το κρασί Unicorn 2022, το «μαγικό» αυτό κρασί από τον έναν και μοναδικό, σχεδόν αιωνόβιο, αυτόριζο αμπελώνα της κοιλάδας των Μουσών. Με στρεμματική απόδοση «απελπιστικά» χαμηλή και τεράστια συμπύκνωση στη γεύση, παραμένει το πιο σημαντικό και συνάμα προσωπικό προϊόν του κτήματος· ένας μονόκερως, ένα «άπιαστο» κρασί, όπως αδύνατο ήταν να πιαστεί κατά τη μυθολογία και το ομώνυμο ζώο.

Δίπλα του, φέτος, θα βρούμε μία σπάνια κάθετη δοκιμή του κρασιού Μούχταρο Κτήμα Μουσών, που απλώνεται σε τρεις εσοδείες: 2024, 2014, και 2013, αποτυπώνοντας με καθαρότητα την επιρροή του χρόνου στα κρασιά αυτής της πολλά υποσχόμενης, στιβαρής ποικιλίας. Είναι μια ευκαιρία να φανεί η εξέλιξη του μούχταρου σε βάθος 12 ετών, καθώς και πόσο εύστοχα, έγκαιρα και συστηματικά επένδυσε σε αυτήν το Κτήμα Μουσών.

Συμπληρώνοντας την εικόνα, παρουσιάζεται και το Syrah Κτήμα Μουσών 2022, ένα κρασί που αναδεικνύει το άλλο πρόσωπο της περιοχής, το διεθνές, καθώς και τη δυναμική τής οινοποιητικής ομάδας του Κτήματος Μουσών στο κόκκινο, εκτός τής αγαπημένης της και χαρισματικής ποικιλίας μούχταρο.

www.musesestate.com

Ο αμπελουργός και οινοποιός της Νεμέας, Γιώργος Παλυβός, συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά. Μαζί με τις κόρες του, Ευαγγελία και Βασιλική, επιλέγουν η παρουσία τους στα φετινά Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 να είναι τολμηρή και σαφώς προσωπική. Την πρωτεύουσα θέση κατέχει το κορυφαίο κρασί του κτήματος, το Νόημα· ένα χαρμάνι —όπως πάντα— δύο εσοδειών, που φέτος είναι οι  2020-2021, αμφότερες εξαιρετικές για τον αμπελώνα της Νεμέας. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο κρασί, παραγόμενο από αμπελώνες βιοδυναμικής καλλιέργειας, που στηρίζεται στη φιλοσοφία του χαρμανιού όχι μόνο ποικιλιών, αλλά και εσοδειών: το αγιωργίτικο της επόμενης χρονιάς ενσωματώνεται στο ήδη ωριμασμένο για έναν χρόνο σε βαρέλια ακακίας, χαρμάνι από καμπερνέ σοβινιόν και σιρά τής προηγούμενης σοδειάς. Το τελικό αυτό χαρμάνι ωριμάζει εκ νέου για 12 μήνες σε νέα γαλλικά δρύινα βαρέλια, γι’ αυτό και φέρει διπλή εσοδεία στην ετικέτα, δίνοντας ένα εντελώς ξεχωριστό… νόημα στο κρασί «Νόημα».

 Σειρά παίρνει η ποικιλία σιρά τού Κτήματος Παλυβού, που στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 έχει πραγματικά την τιμητική της, καθώς το κρασί Terra Leone Syrah, όπως ονομάζεται, παρουσιάζεται σε κάθετη δοκιμή που αγγίζει τα όρια της συλλεκτικότητας, αποτυπώνοντας την εξέλιξη ενός νεμεάτικου μονοποικιλιακού σιρά σε τρεις εσοδείες: το 2010 ήταν μια εξαιρετική χρονιά με κρασιά υψηλών προοπτικών παλαίωσης (ιδίως όπου ο τρύγος έγινε πριν από τις 10 Σεπτεμβρίου ―όπως συνέβη με το σιρά Παλυβού― κομβική ημερομηνία για τον τρυγητό τού 2010 στη Νεμέα), το  2009, απαιτητική χρονιά που επιβράβευσε αμπελουργούς περιωπής, που «καραδοκούν» πάνω από το αμπέλι, όπως ο Γιώργος Παλυβός, και το 2008, χρονιά υψηλών προδιαγραφών, με υγιέστατο και μικρόρωγο σταφύλι, ιδανικό για κρασιά μακράς παλαίωσης.

 Τρία κρασιά με βάθος, προσωπικότητα και ισχυρές δυνατότητες εξέλιξης, που αναδεικνύουν το πρόσωπο μιας πολυσυλλεκτικής και πάντα ανήσυχης οικογένειας οινοποιών.

palivos.gr

Το πιο ακριβό κρασί του Κτήματος Παπαϊωάννου είναι το Terroir με τρέχουσα εσοδεία στην αγορά το… 2014, δηλαδή ένα κρασί 11 ετών!  Το 2014 ήταν μία απαιτητική για τη Νεμέα χρονιά, που ανέδειξε την ανθεκτικότητα των αμπελώνων Παπαϊωάννου και τη σταθερή οινοποιητική συνέπεια της ομώνυμης οικογένειας. Της σχολής, δηλαδή, που θεμελίωσε ο θρυλικός Θανάσης και συνεχίζουν ο γιος του Γιώργος και ο εγγονός του Νάσος.

Ακριβώς «κάτω» από αυτό, στην ιεραρχία των κρασιών του κτήματος, βρίσκεται η premium ΠΟΠ Νεμέα Μικροκλίμα, που στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 παρουσιάζεται όχι μόνο στην τρέχουσα στην αγορά εσοδεία, 2015 (πολύ καλή έως εξαιρετική χρονιά για την περιοχή), αλλά και σε τρεις ακόμη: 2006, εσοδεία για καλούς αμπελουργούς, 2005, «τέλεια» εσοδεία για όσους πρόλαβαν να τρυγήσουν πριν από τις βροχές στα μέσα Σεπτεμβρίου, και 2001, μία από τις σημαντικότερες χρονιές τού 21^ου αιώνα για τη Νεμέα κι ας ήρθε στις αρχές του. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια κάθετη δοκιμή στο Μικρολίμα ΠΟΠ Νεμέα που εκτείνεται σε σχεδόν σε ένα τέταρτο του αιώνα, προσφέροντας μια σπάνια ευκαιρία να παρακολουθήσει κάποιος σε βαθιά παλαίωση ένα από τα πιο χαρακτηριστικά αγιωργίτικα της ζώνης.

Συνεχίζοντας, ιδιαίτερη προσοχή αξίζει το Παλαιά Κλήματα Παπαϊωάννου 2020, ένα από τα κορυφαία ελληνικά κρασιά ως προς τη σχέση ποιότητας-τιμής, το οποίο προτείνεται ήδη με πέντε χρόνια παλαίωσης (έπονται περισσότερα), από μια σπουδαία για τη Νεμέα εσοδεία, που έδωσε βαθύχρωμα κρασιά, με πυκνό άρωμα, νόστιμες τανίνες και αξιοσημείωτη οξύτητα.

Το μενού τού Κτήματος στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 συνεχίζεται με το Petit Verdot 2005, από εξαιρετική χρονιά (βλ. πιο πάνω), που στα 20 χρόνια φιάλης επιβεβαιώνει την προφητεία του Θανάση Παπαϊωάννου πως από την ποικιλία αυτή μπορούν να παραχθούν μεγάλα κρασιά στην Ελλάδα.

Τέλος, το επιδόρπιο κρασί Οικουμενικός 2010, ΠΟΠ Νεμέα είναι ένα ερυθρό γλυκό κρασί από αγιωργίτικο, από μια εξαιρετική για τη Νεμέα χρονιά. Στα 15 χρόνια του διατηρεί νεανική ενέργεια και έχει μπροστά του πολύ μέλλον. Χωρίς υπερβολή, είναι ένας «έφηβος», καθώς το δυναμικό παλαίωσής του είναι τέτοιο που ο χρόνος όχι απλώς σταματά, αλλά υποκλίνεται μπροστά του.

www.papaioannouwines.gr

Εδώ και χρόνια το Κτήμα Παυλίδη έχει διαμορφώσει την πιο ευανάγνωστη γκάμμα κρασιών της χώρας. Στην κορυφή της οινικής πυραμίδας του κτήματος βρίσκονται τα premium κρασιά με το όνομα EMPHASIS, μονοποικιλιακά και από συγκεκριμένα, ιδιόκτητα, αμπελοτόπια (single vineyard). Τα αμπέλια είναι σε σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης με ιδιαίτερα χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις, ενώ εφαρμόζεται ο σπάνιος για την Ελλάδα νυχτερινός τρύγος που εξασφαλίζει φρεσκάδα, ένταση και καθαρότητα αρωμάτων.

Φέτος το Κτήμα Παυλίδη παρουσιάζει δύο κρασιά της εν λόγω σειράς, ένα τεμπρανίγιο και ένα σιρά. Τα σταφύλια τους προέρχονται από επιλεγμένα αμπελοτεμάχια στις πλαγιές του Μενοικίου όρους, σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων. Το σιρά ωριμάζει για 16 μήνες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια και κατόπιν παραμένει για τουλάχιστον 12 μήνες στη φιάλη, ενώ το τεμπρανίγιο ωριμάζει τόσο σε γαλλικά όσο και σε αμερικανικά δρύινα βαρέλια για 14 μήνες, πριν παραμείνει και αυτό στη φιάλη για τουλάχιστον έναν χρόνο.

Αμφότερα παρουσιάζονται σε δύο εσοδείες: την τρέχουσα στην αγορά, 2022, μια πολύ καλή χρονιά για τη Δράμα που έδωσε ερυθρά κρασιά υψηλού αρωματικού δυναμικού και μαλακών τανινών σε ισορροπία με το αλκοόλ· και την 2008, μια εξαιρετική εσοδεία, προσεκτικά επιλεγμένη ώστε να αναδειχθεί με τον καλύτερο τρόπο η δυναμική των συγκεκριμένων κρασιών στην παλαίωση, για 17 χρόνια στην προκειμένη περίπτωση. Και τα δύο αποτελούν ιδανικές επιλογές για συλλέκτες που θα ήθελαν να παλαιώσουν στην κάβα τους υψηλής ποιότητας ελληνικά κρασιά.

ktima-pavlidis.gr

Σε όποιον ο κόσμος των Μεγάλων Κόκκινων Κρασιών μοιάζει «Λαβύρινθος» και νοιώθει πως για να βρεθεί ένας «Μέγας Οίνος» πρέπει να ξεπεράσει κάθε «Σύνορο», προτείνεται να δοκιμάσει κρασιά από το Κτήμα Σκούρα. Εκείνα που ο οινοποιός Γιώργος Σκούρας και πλέον τα παιδιά του, Στέλλα και Δημήτρης, που βρίσκονται επί των επάλξεων της οινοποιίας, θεωρούν μεγάλα, όπως το «Grande Cuvée Νεµέα Σκούρα». Όλα τα προαναφερόμενα κρασιά δίνουν το παρόν στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 με εξαιρετικό τρόπο.

Το «Λαβύρινθος» την εντελώς δική του φανταστική εσοδεία 9922, όχι μόνο γιατί η οικογένεια Σκούρα είναι πολύ… μπροστά ―στην προκειμένη περίπτωση κατά 7.897 χρόνια!―, αλλά επειδή πρόκειται για οίνο-αμάλγαμα όλων των εσοδειών του «Μέγα Οίνου» από το 1999 έως το 2022, εξ ου και η υβριδική χρονολογία 9922. Ο «Μέγας Οίνος» μίας και μόνο εσοδείας επιβεβαιώνει το όνομά του και μεγαλουργεί: από την πολύ καλή εσοδεία 2023 θέτει το ερώτημα «πώς θα είναι, άραγε, παλαιωμένος;», ενώ με τα 21 χρόνια παλαίωσης της εσοδείας 2004 ―χρονιά κρασιών υψηλής φαινολικής ωρίμασης, ιδανική για μακρά παλαίωση― δίνει την απάντηση, και μάλιστα με στεντόρεια φωνή… φιάλης magnum.

Στον αντίποδα, το «Σύνορο» από την εξαιρετική εσοδεία 2021 απλώς θέτει το ίδιο ερώτημα, χωρίς παλαιωμένο κρασί να απαντά, ενώ η Grande Cuvée Νεμέα Σκούρα προσφέρει μεν απάντηση, αλλά 12ετούς παλαίωσής, οπότε βρίσκεται στη μέση, αφού έχει ξεκάθαρα αρκετά ακόμη χρόνια μπροστά της. Διότι προέρχεται από την πολύ καλή έως και εξαιρετική εσοδεία 2013, μια χρονιά που χάρισε κρασιά με πλούσια αρώματα, έξοχο φαινολικό προφίλ και γεμάτο στόμα, συνεπώς σημαντικές προοπτικές βελτιούμενης εξέλιξης στο χρόνο.

skouras.gr

Το βαθύτερα παλαιωμένο κρασί στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 είναι ηλικίας 28 ετών (εσοδείας 1997), και προέρχεται από μία οικογενειακή οινοποιία που για πρώτη φορά συμμετέχει στην έκθεση, δείχνοντας αμέσως τα… δόντια της. Η φιλοσοφία της βασίζεται στο συναίσθημα και εκφράζεται λακωνικά ως εξής: «Η συμπόρευση με το αμπέλι είναι σχέση ζωής, είναι οικογένεια. Μαζί μεγαλώνουμε, αμπέλια και άνθρωποι, σε καλές και κακές στιγμές».

Με ιδιόκτητα αμπέλια στη Γουμένισσα του Κιλκίς από το 1924, τα οποία διαθέτουν πιστοποίηση βιολογικής γεωργίας από το 1998, η Οικογένεια Τάτση τα καλλιεργεί χρησιμοποιώντας βιοδυναμικές μεθόδους, στις οποίες οι αδερφοί Τάτση (Περικλής και Στέργιος) είναι από τους πρωτοπόρους στην Ελλάδα. Στη δε οινοποίηση δεν χρησιμοποιούν οινολογικά πρόσθετα ή βελτιωτικά.

Στα φετινά ΜΚΚ έρχονται με δύο κρασιά (εννοείται από γηγενείς ζύμες, χωρίς σταθεροποίηση, κολάρισμα ή φιλτράρισμα), σε δύο εσοδείες το καθένα: Ξινόμαυρο Τάτση OldRoots (2018 και 2011) και, φυσικά, Γουμένισσα Τάτση (2007 και 1997, από την οποία προέρχεται το παλαιότερο κρασί στα ΜΚΚ 2025). Για τα κρασιά τους θα μιλήσουν στην έκθεση οι ιδιαίτερα περιγραφικοί για αυτά παραγωγοί, που πιστεύουν πως «κάθε χρονιά είναι μοναδική και μέσω του αποτελέσματος (τελικό προϊόν) διαφαίνονται όλα τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε εσοδείας».

ktimatatsis.gr

Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 το Κτήμα Τσέλεπου συμμετέχει με τα κλασικά, πλέον, ερυθρά κρασιά του, Κοκκινόµυλος και Αυλοτόπι. Το πρώτο σε κάθετη δοκιμή των εσοδειών 2022, 2017, 2014 και 2008, δηλαδή με παλαίωση που φτάνει τα 17 έτη, και το δεύτερο σε κάθετη των εσοδειών 2022, 2015 και 2014, δηλαδή με παλαίωση έως 11 χρόνια.

Τα κλήματα μερλό του Κοκκινόμυλου έχουν ριζώσει για τα καλά στα ορεινά της Τεγέας, έχουν μάλιστα τα χρονάκια τους (φυτεύτηκαν το μακρινό 1990), και μας δίνουν εδώ και χρόνια πολυβραβευμένα κρασιά μακράς παλαίωσης. Οι οινολόγοι του κτήματος διαχειρίζονται τον καρπό με τον πρέποντα σεβασμό, με μακρές εκχυλίσεις που φτάνουν τον μήνα και ωρίμαση σε καινούργια δρύινα βαρέλια για 15 μήνες. Η ίδια οινοποιητική φιλοσοφία εφαρμόζεται και για το Αυλοτόπι, τα καμπερνέ σοβινιόν του οποίου φυτεύτηκαν το 1989.

Όσον αφορά την εικόνα των συγκεκριμένων εσοδειών, του 2022 ήταν πολύ καλή έως εξαιρετική, του 2017 εξαιρετική, ενώ οι 2015, 2014 και 2008 ήταν πολύ καλές.

tselepos.gr

Μονοποικιλιακά είναι τα πέντε από τα έξι κρασιά του Κτήματος Χατζημιχάλη στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025, καταδεικνύοντας τη συνέπεια του κτήματος στις διεθνείς ποικιλίες και την εμπιστοσύνη του σε αυτές για την παραγωγή κορυφαίων ερυθρών οίνων: το σχετικά σπάνιο στην Ελλάδα καμπερνέ φραν βρίσκεται πίσω από το εκπληκτικό Οπούς ιβ’, το πάντα δημοφιλές μερλό είναι το Αλαργινό (σε δύο εσοδείες και σε φιάλη απλή και magnum), ενώ το κλασικό καμπερνέ σοβινιόν είναι ταυτισμένο με τη ναυαρχίδα του κτήματος Καπνίας και φυσικά με το Cabernet Sauvignon Κτήμα Χατζημιχάλη.

Το μοναδικό κρασί σε χαρμάνι είναι το Κάβα Δρυός, με καμπερνέ σοβινιόν, μερλό και ξινόμαυρο. Με εξαίρεση αυτό, τα υπόλοιπα κρασιά λες και «ξεδιπλώνουν» σε επί μέρους πτυχές το κλασικό μπορντολέζικο τρίπτυχο ποικιλιών, που ο Δημήτρης Χατζημιχάλης ―ένας από τους πρωτοπόρους της αναγέννησης του ελληνικού κρασιού― είχε, προφανώς, ως πρότυπο όταν ίδρυσε το ομώνυμο κτήμα το 1973.

Πιο αναλυτικά, το Οπούς ιβ’ Cabernet Franc 2018, από μια πολύ καλή εσοδεία για την περιοχή και προέρχεται από αμπελώνα με πολύ καλή κλίση στο όρος Γαλανός. Παραμένει ένα από τα ελάχιστα ελληνικά κρασιά από 100% καμπερνέ φραν. Το Αλαργινό 2021, από μια χρονιά με πλούσια κρασιά, προέρχεται από μερλό χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, όπως και η εξαιρετική εσοδεία 2019 σε φιάλη magnum. Ο Καπνίας 2021, από το αμπελοτόπι Ζυγός, συνεχίζει την παράδοση της ποικιλιακής καθαρότητας του κτήματος, προερχόμενος επίσης από αμπέλι μεγάλης κλίσης και χαμηλών αποδόσεων. Παραμένοντας στην ίδια ποικιλία συναντάμε το περίφημο Cabernet Sauvignon Κτήμα Χατζημιχάλη 2018, ένα κρασί-σταθμός της ελληνικής οινοποιίας. Τέλος, και η Κάβα Δρυός 2017 έχει φτιαχτεί από σταφύλι πολύ καλής εσοδείας.

Συνολικά, πρόκειται για κρασιά που δείχνουν μέρος μόνο του δυναμικού παλαίωσής τους, καθώς έχουν μπροστά τους ακόμη αρκετό χρόνο για περαιτέρω βελτίωση και εξέλιξη.

www.hatzimichalis.com

Το Lacules Estate ιδρύθηκε το 2015 στην Κορώνη από την Barbara Gruber και τον Jörg Salchenegger. Εκτός από τις ποικιλίες μερλό, γκρενάς ρουζ, σιρά και καμπερνέ σοβινιόν που καλλιεργούνται σε αμπελώνες άνω των 40 ετών, τα τελευταία οκτώ χρόνια έχουν φυτέψει και ελληνικές ποικιλίες όπως αυγουστιάτη και μαυροτράγανο.

 Το ζευγάρι —ιδρυτές, ιδιοκτήτες και οινοποιοί οι ίδιοι— αναλαμβάνει σχεδόν όλη τη διαδικασία, με τον Managing Partner Χρήστο Παπαδημητρίου να συνεισφέρει στον τομέα της αμπελουργίας.

 Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά έρχονται για πρώτη φορά και εστιάζουν σε κάθετη δοκιμή του Lacules Estate Merlot, σε έξι εσοδείες, οι τέσσερις σε φιάλη magnum, με παλαίωση έως 10 έτη. Ο αμπελώνας του μερλό φυτεύτηκε το 1981 στο Χανδρινό Μεσσηνίας, σε υψόμετρο 340 μ., σε κατακόκκινα εδάφη με καλή αποστράγγιση και πολύ χαμηλές αποδόσεις. Τέτοια εδάφη είναι γνωστά για τη συμβολή τους στην ένταση, τη δομή και τις δυνατότητες παλαίωσης των κρασιών. Όλες οι εσοδείες έχουν οινοποιηθεί με παρόμοια μέθοδο: πράσινος τρύγος για μείωση απόδοσης, εκραγισμός και ζύμωση σε μικρές ανοξείδωτες δεξαμενές, χειροκίνητη εμβάπτιση για ήπια εκχύλιση, ωρίμαση 24 μήνες σε δρύινα βαρέλια.

 Ο γερμανόφωνος Ελβετός οινοκριτικός René Gabriel έχει βαθμολογήσει ψηλά τις εσοδείες των φετινών ΜΚΚ: 18/20 το 2021 (πρώτη χρονιά χωρίς πράσινο τρύγο), 18/20 το 2020 (πρώιμη χρονιά), 19/20 το 2018 (μία δύσκολη χρονιά και με χαμηλές αποδόσεις, αλλά αγαπημένη των οινοποιών), 19/20 το 2017 και 17/20 το 2016.

 Εκτός από το κρασί Lacules Estate, η οινοποιία παράγει και ένα χαρμάνι γκρενάς/σιρά/καμπερνέ σοβινιόν, με όνομα The Chord και τα μονοποικιλιακά Lacules Estate Syrah, Lacules Estate Grenache και Lacules Estate Avgoustiatis (που δεν κυκλοφορεί ακόμα).

www.lacules.com

To La Tour Melas, στον Αχινό Φθιώτιδας, θεωρείται ένα από τα πλέον καλαίσθητα οινοποιεία τού μεγέθους του στην Ελλάδα. Ο Κύρος Μελάς δημιούργησε τον αμπελώνα και το οινοποιείο, πριν από 20 και πλέον χρόνια, με στόχο την παραγωγή super premium οίνων. Σήμερα δεν υπάρχει άνθρωπος στην Ελλάδα που να μην παραδέχεται πως έχει πετύχει τον στόχο αυτό. Η αμπελοοινική εκμετάλλευση La Tour Melas βρίσκεται σε μία απότομη βουνοπλαγιά με απέραντη θέα στον Μαλιακό κόλπο και δεν αποτελεί, απλώς, ένα από τα πιο όμορφα οινοποιεία τής χώρας, αλλά και ένα από τα καλύτερα!

Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 το La Tour Melas συνεχίζει την αδιάλειπτη παρουσία του με τρεις ετικέτες από σχετικά πρόσφατες εσοδείες, αφού τα μονίμως σε έλλειψη κρασιά του δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή παλαιωμένων οίνων. Πιο συγκεκριμένα, το κρασί Παλιές Ρίζες 2022 αξιοποιεί μοναδική πρώτη ύλη από αγιωργίτικο Νεμέας προφυλλοξηρικού αμπελώνα, οπότε αναπόφευκτα μεγάλης ηλικίας και φυσικώς χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, που ίσως εκφράζει την αρχετυπική εικόνα της ευγενούς αυτής ελληνικής ποικιλίας αμπέλου. Το LaTourMelas 2022 είναι το κρασί-σημαία του οινοποιείου, εξ ου και φέρει το όνομά του, καθ’ ομοίωσιν με τους μεγάλους οίκους του Μπορντό. Στο ίδιο πλαίσιο, το CyrusOne 2023 είναι η δεύτερη, αλλά εξίσου αγαπημένη, ετικέτα του οινοποιείου. Οι δεύτερες ετικέτες των μεγάλων Château τού Μπορντό συνήθως ακολουθούν στην παραγωγή τους μία λιγότερο απαιτητική οινική διαδρομή και είναι πιο φιλικές προς το ευρύτερο κοινό. Συχνά φέρουν όνομα σχετικό με τον οίκο· στην περίπτωσή μας του ίδιου του οινοποιού, ο οποίος, ως λάτρης των blend, είναι υπερήφανος και για αυτό το δημιούργημά του.

www.latourmelas.com

Πέρα από το κορυφαίο κόκκινο κρασί της, από την τρέχουσα στην αγορά εσοδεία, το Perpetuus 2021 —από μια χρονιά που χάρισε στη Δράμα οίνους υψηλής ποιότητας—, η Nico Lazaridi κατεβαίνει δυναμικά στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 με μία εντυπωσιακή μίνι κάθετη γευστική δοκιμή του οίνου–θρύλος Μαγικό Βουνό, σε τρεις εσοδείες. Αγγίζει, έτσι, σχεδόν την 20ετή παλαίωση: 2019, με εξαιρετικά ερυθρά κρασιά πλούσιου φαινολικού δυναμικού ικανά για βαθιά παλαίωση, 2016 (σε φιάλη magnum), μια πολύ καλή εσοδεία, και 2007, με κρασιά επίσης πλούσια σε φαινόλες. Το Μαγικό Βουνό είναι κρασί με μοναδική διαδρομή ανάμεσα στους premium ελληνικούς οίνους, και με παρελθόν κατά το οποίο υπήρξε επί χρόνια δυσεύρετο και εξαιρετικά ποθητό.

Η ομάδα συμπληρώνεται από δύο ακόμη κρασιά σε φιάλη magnum: το Cavalieri Ξινόμαυρο 2022 (εξαιρετική χρονιά στη Νάουσα, απ’ όπου και το σταφύλι) και το κλασικό ChâteauNicoLazaridi εσοδείας 2021 (βλ. πιο πάνω). Αποτελούν μια ενδιαφέρουσα γευστική αντίστιξη ανάμεσα στο διεθνές προφίλ και τη γηγενή τυπικότητα. Είναι οινοποιημένα από τη Φεδερίκα Λαζαρίδη, κόρη του Φεδερίκου, ο οποίος συνεχίζει να οδηγεί με κομψότητα και αριστοτεχνία την εμβληματική οινοποιία της Δράμας.

chateau-lazaridi.com

Η Oenops Wines συμμετέχει φέτος στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά για πρώτη φορά και το κάνει με δύο νέες ετικέτες, το Ικόνιο και το Άνομον, τις οποίες παρουσιάζει σε avant-première αποκλειστικά στους επισκέπτες των φετινών ΜΚΚ.

Με όνομα που παραπέμπει στην αρχαία πόλη Ἰκόνιον και ρίζα τη λέξη «εἰκών», το Ικόνιο δεν αποτελεί απλώς μια νέα κυκλοφορία· είναι το iconic wine της Oenops Wines, κάτι που αντανακλά και η ποικιλία του, ο κόνιαρος. Μια σπάνια ελληνική ποικιλία της Ανατολικής Μακεδονίας, εγκαταλελειμμένη για χρόνια, την οποία η Oenops Wines αναβιώνει, με τρόπο που θυμίζει τις οινοποιήσεις στις οποίες μας έχει συνηθίσει ο οινολόγος και οινοποιός Νίκος Καρατζάς. Όψιμη, βαθύχρωμη, με παχιά φλούδα και εξαιρετικό δυναμικό παλαίωσης, δίνει κρασιά με μαύρα φρούτα στη μύτη και πλούσιο φαινολικό χαρακτήρα στο στόμα. Ως λιγότερο γνωστή ποικιλία, το Ικόνιο προκαλεί εύλογη περιέργεια. Η επιλογή να κυκλοφορήσει μετά από 7 χρόνια στη φιάλη (εσοδεία 2018) υπογραμμίζει την ανάγκη του για χρόνο και επιβεβαιώνει τη μακρά πορεία που το περιμένει.

Η οινοποίηση μαυροδάφνης στη Δράμα θα μπορούσε να θεωρηθεί κίνηση ενάντια στο ρεύμα και στους… οινικούς νόμους. Ίσως γι’ αυτό το όνομα «Άνομον» ταιριάζει τόσο στο νέο κρασί της Oenops Wines. Πρωτοπαρουσιάζεται από την εξαιρετική εσοδεία 2021, με έντονο αρωματικό δυναμικό φρέσκων φρούτων, βαθύ χρώμα, συμπύκνωση στο στόμα και υψηλό δυναμικό παλαίωσης.

Τέλος, το κομψό κρασί Limniona 2022, που είναι πολυβραβευμένο (Decanter 96/100, James Suckling 94/100, μοναδικό ερυθρό στο Hall of Fame του GWW κ.ά.), προέρχεται από μια χρονιά ιδιαίτερα ευνοϊκή για τα ερυθρά κρασιά, προσφέροντας αρωματική ένταση, ισορροπημένο στόμα και μαλακές τανίνες. Είναι ένα κρασί που εκφράζει καθαρά την εκλεπτυσμένη πλευρά της ποικιλίας.

oenopswines.gr

Το πολυποικιλιακό κρασί Αρμακάς είναι το κορυφαίο τού, απολύτως ιδιοσυγκρασιακού, οινοποιού της Νεμέας, Χρήστου Αϊβαλή, από την ομώνυμη οινοποιία, όπου μαζί με τον οινολόγο γιο του, Σωτήρη, παράγουν μερικά από τα πιο συμπυκνωμένα κρασιά της περιοχής και ―γιατί όχι;― της Ελλάδας όλης. Στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025 το κρασί αυτό έρχεται από μία εξαιρετική για τη Νεμέα εσοδεία, το 2021, που έδωσε τανικά κρασιά ικανά για μακρά παλαίωση, η οποία, άλλωστε, αποτελεί σήμα κατατεθέν των κρασιών Αϊβαλή.

Από την εσοδεία 2022 προέρχονται τα δύο από τα υπόλοιπα τρία κρασιά στα φετινά Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά: Αϊβαλής 4 και Δύο Θεοί. Πρόκειται για μία πολύ καλή εσοδεία, ιδίως όταν το σταφύλι προήλθε από προσεγμένους αμπελώνες, σαν αυτούς ιδιοκτησίας Αϊβαλή. Τα κρασιά αυτά διαθέτουν υψηλό αρωματικό δυναμικό, αντίστοιχες φαινόλες και οξύτητα, και, με τη συμπύκνωση που δίνει στα κρασιά του το «άγγιγμα Αϊβαλή», μπορούν να ταξιδέψουν καλά και επί μακρόν στο χρόνο, με περισσή, μάλιστα, άνεση.

Τελευταίο, αλλά κάθε άλλο παρά λιγότερο σημαντικό ―πώς θα μπορούσε, άλλωστε, αφού είναι το μόνο από τα κρασιά Αϊβαλή στα ΜΚΚ 2025 που φέρει την ένδειξη ΠΟΠ Νεμέα (τα άλλα είναι ΠΓΕ Πελοπόννησος)― είναι το Αίμα της Πέτρας, από την εσοδεία 2023. Μια χρονιά που, από σε έμπειρα χέρια παραγωγών με άποψη, που παρακολουθούν και αξιοποιούν με ακρίβεια τον καρπό κάθε εσοδείας, στάθηκε ικανή να δώσει μέχρι και πολύ καλά κρασιά, με υψηλό αρωματικό δυναμικό.

www.facebook.com/p/Aivalis-Winery-100045127819451/?locale=el_GR

Μετά την επιτυχημένη παρθενική της εμφάνιση πέρυσι στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά, η Οίνος Γρηγοριάδη επανέρχεται με τα εντυπωσιακά μονοποικιλιακά κρασιά της από μπαρμπέρα και καμπερνέφραν. Πρόκειται για δύο ευγενείς ποικιλίες, σπάνιες στην Ελλάδα, που καθιστούν τα κρασιά της οινοποιίας a priori ξεχωριστά. Λέμε a priori, καθώς ο Γιώργος Γρηγοριάδης δηλώνει σαφώς επηρεασμένος από την ιταλική σχολή, βάσει μακροχρόνιας εμπειρίας στην Ιταλία. Αυτό φαίνεται και σε μέρος τού ποικιλιακού προφίλ που επέλεξε για τον αμπελώνα του, με μπαρμπέρα και ρεφόσκο νταλ πεντούκολο ρόσο. Ο αμπελώνας βρίσκεται στα Νέα Σίλατα Χαλκιδικής, φυτεύτηκε το 2008 σε έκταση 30 στρεμμάτων και στα 90 μέτρα υψόμετρο με προσανατολισμό βορρά–νότου. Τον σχεδίασε και τον επιμελήθηκε προσωπικά ο κ. Γρηγοριάδης, όπως και το οινοποιείο του, που κατασκευάστηκε το 2017, για αποκλειστική οινοποίηση της παραγωγής του.

Στα φετινά ΜΚΚ, οι δύο προαναφερόμενοι οίνοι έρχονται από δύο εσοδείες έκαστος: 2020, ευνοϊκή χρονιά για τις σκουρόχρωμες ποικιλίες, που έφτασαν σε πλήρη φαινολική ωρίμαση, και 2018, χρονιά με συμπυκνωμένα ποικιλιακά αρώματα, πλούσιο φαινολικό δυναμικό και κομψές τανίνες, που έδωσαν καλή δομή στα κρασιά.

Τα τέσσερα αυτά κρασιά αποτυπώνουν πλήρως τη φιλοσοφία της οινοποιίας: όλα χειροποίητα και με επένδυση στη διαφορετικότητα. Τέλος, άδικο θα ήταν να μην αναφερθεί ο εξαιρετικός λόγος ποιότητας προς τιμή των κρασιών Γρηγοριάδη.

oinosgrigoriadi.gr

Ακόμα και αν έχει ειπωθεί πολλές φορές, η ιστορία τής Στροφιλιάς παραμένει από τις πιο γοητευτικές του ελληνικού κρασιού και μια σύντομη αναφορά τής αρμόζει. Ξεκίνησε από δύο φίλους, τον Αχιλλέα Λαμψίδη και τον Γιάννη Μαλτέζο, οι οποίοι δημιούργησαν μια σειρά κρασιών υψηλής ποιότητας στο πλαίσιο της προσωπικής τους οινικής αναζήτησης και, για να βρουν το κατάλληλο κοινό, ίδρυσαν στο κέντρο της Αθήνας, επί της Πλατείας Καρύτση,  το πρώτο αληθινό wine bar της χώρας, το «Στροφιλιά», με τεράστια επιτυχία.

Σήμερα η Στροφιλιά διαθέτει δύο οινοποιεία: στην Ανάβυσσο Αττικής, όπου ξεκίνησε, και από το 2000 στον Ασπρόκαμπο Νεμέας, όπου πλέον πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Το 2017 ο χημικός-οινολόγος Γιάννης Λίγκας ανέλαβε την οινολογική υποστήριξη της οινοποιίας και τρία χρόνια αργότερα οι ιδρυτές της Στροφιλιάς τον προσκάλεσαν να συμμετάσχει σε αυτήν και επιχειρηματικά, διαμορφώνοντας ένα νέο τριμελές σχήμα, όπου παλιά και νέα γενιά —με εξάρχουσα την οινολόγο Μαρία Μαλτέζου— μαζί με την οινολογική ομάδα Λίγκα, επανασχεδιάζουν συνολικά την πορεία του κτήματος, από τα αμπέλια έως τα κρασιά, μεγαλύτερης ή περιορισμένης παραγωγής.

Από τη δεύτερη κατηγορία προέρχεται η premium σειρά Σπάνιες Γαίες, δηλαδή κρασιά από συγκεκριμένα αμπελοτόπια, ταιριασμένα με τις ποικιλίες τους, μονοποικιλιακά ή χαρμάνια: Ταμπούρι (καμπερνέ φραν), Γαλάρι (αγιωργίτικο – πετί βερντό – τανάτ) και Μαύρος Κώνος (αγιωργίτικο), ετικέτες που δικαίως συγκαταλέγονται στα μεγάλα ελληνικά ερυθρά και δίνουν το «παρών» και στα Μεγάλα Κόκκινα Κρασιά 2025. Το Ταμπούρι 2021 είναι από χρονιά εξαιρετική για την περιοχή, με κρασιά γεμάτα υποσχέσεις απόλυτης ηδονής. Το Γαλάρι παρουσιάζεται σε δύο εκδοχές: 2020 και 2017, με την αξιοσημείωτη φρεσκάδα της πιο πρόσφατης εσοδείας να ανταγωνίζεται την ένταση της πιο παλιάς.  Όσο για το ιδιαίτερα δημοφιλές Μαύρο Κώνο (ΠΟΠ Νεμέα), είναι από μια χρονιά πολύ καλή για τη Νεμέα, το 2022, ιδίως για κρασιά από σταφύλια ορεινών περιοχών, όπως το συγκεκριμένο.

www.strofiliawines.gr